کتاب “صور خیال در شعر فارسی” اثر محمدرضا شفیعی کدکنی

درباره کتاب “صور خیال در شعر فارسی” اثر محمدرضا شفیعی کدکنی

از مبانی مهمی که شاعر برای زیباتر کردن سخن خود و تفکیک آن از یک سخن ساده و معمول بهره می گیرد، استفاده از عناصری همچون استعاره، تشبیه، مجاز، کنایه و دیگر آرایه های ادبی می باشند. این آرایه ها شعر را خیال انگیز کرده و بین مفاهیم ذهنی شاعر و آنچه حقیقتا در طبیعت موجود است، پلی شکوهمند و اسرار آمیز می زند.

این آرایه ها کعه صور خیال نام دارند، همان پل اسرارآمیزند که شاعر برای پیوند زدن تخیلات و ذهنیات خود با واقعیت و عینیات، آن را بنا می کند و خواننده با عبور از این پل که او را به جهان خیال انگیز شاعر وارد می کند، مفاهیم را از دیدگاه او می بیند و این نحوه ی شکوهمند بیان، خواننده را نیز به وجد می آورد.

از میان تحقیقاتی که در بررسی ماهیت این عناصر و شناخت آن در آثار ادبی و شعر فارسی صورت گرفته، می توان به کتاب صور خیال در شعر فارسی اشاره کرد که با عنوان تحقیق انتقادی در تطور ایماژهای شعر پارسی و سیر نظریه بلاغت در اسلام و ایران به قلم دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی به رشته ی تحریر در آمده است.

کتاب از دو بخش کلی تشکیل شده که بخش نخست مسائل کلی مرتبط با صور خیال و ارکان و عناصر آن را یک به یک شرح داده و آرا و نظریات پژوهشگران بلاغت اسلامی، سیر تاریخی عقاید آنان و نوآوری ها و بدایع در این زمینه را تبیین می کند. بخش دوم کتاب، مطالب شرح داده شده در قسمت اول آن را در اشعار شاعران بزرگ و برجسته ی فارسی جستجو کرده و به زمینه های صور خیال در اشعار آنان اشاره می کند.