جزوه ایمونولوژی بیماری های عفونی

درباره درس ایمونولوژی بیماری های عفونی

در سال های اخیر شاهد پیشرفت بی نظیر علم ایمونولوژی (Immunology) در تمامی حیطه های پزشکی بوده ایم و فصل جدیدی از تحقیقات را در زمینه های مختلف از تشخیص تا درمان، پیش روی محققین قرار داده است. تلفیق ایمونولوژی پایه با بالین و ارتباط آن با سایر رشته های علوم پایه پزشکی، جاذبه های علمی زیادی را ایجاد کرده و زمینه و بستر مناسبی را در درمان بیماری های مختلف فراهم نموده است.

امروزه کتاب های معتبری در حیطه علم ایمونولوژی وجود دارد که ماخذ گرانبهایی برای محققین و دانشجویان گرامی است. با این وجود یکی از مشکلات اساسی در سیستم آموزشی دانشگاه ها و مراکز آموزشی، عدم درک دانشجویان از این علم شیرین و پر جاذبه است که تا حدودی در رفع مشکلات آموزشی و بیان سنگین کتب و رفرانس های موجود در این زمینه بی تاثیر نخواهد بود.

هدف از این فرادرس این است که جهت فهم آسان و کامل علم ایمونولوژی به کمک تصاویر گویا و انیمیشن های برگرفته از مراجع معتبر دنیا، مفاهیم ابتدایی و پایه ایمونولوژی در اختیار دانشجویان عزیز در مقاطع تحصیلی مختلف قرار گیرد، لذا این آموزش با هدف تفهیم ساده ایمنی بدن، سلول ها و ارگان های موثر در ایمنی بدن، مکانیسم های دخیل در شکل گیری پاسخ ایمنی، بیماری ها و نقص های مرتبط با سیستم ایمنی و آشنایی با علائم بالینی و آزمایشگاهی مرتبط با این بیماری ها گردآوری شده است.

فهرست سرفصل ها و رئوس مطالب مطرح شده در این مجموعه آموزشی، در ادامه آمده است:

• درس یکم: مروری بر پاسخ های سیستم ایمنی
  • ایمنی ذاتی و ایمنی اکتسابی
  • ایمنی ذاتی
    • ویژگی های ایمنی ذاتی
    • اجزای سلولی سیستم ایمنی ذاتی
  • ایمنی اکتسابی
    • ویژگی های اصلی پاسخ های ایمنی اکتسابی
    • مروری بر ایمنی هومورال (Humoral) و ایمنی وابسته به سلول
• درس دوم: سلول ها و بافت های سیستم ایمنی
  • سلول های سیستم ایمنی
    • فاگوسیت ها
    • ماست سل ها (Mastcell)، بازوفیل ها و ائوزینوفیل ها (Eosinophils)
    • لنفوسیت ها (Lymphocyte)
    • سلول های کشنده طبیعی و سلول های لنفاوی ذاتی ترشح کننده سایتوکاین (Cytokine)
  • آناتومی و عملکردهای بافت های لنفاوی
    • مغز استخوان
    • تیموس (Thymus)
    • سیستم لنفاوی
    • طحال
  • سیستم ایمنی پوستی و مخاطی
• درس سوم: ایمونوگلوبولین ها، ساختمان و انواع آن ها
  • ساختمان اولیه مولکول های ایمونوگلوبولین (Immunoglobulin)
  • مکانیسم های عمل آنتی بادی
  • کلاس آنتی بادی ها و آثار بیولوژیک آن ها
    • ایمونوگلوبولین G یا IgG
    • ایمونوگلوبولین A یا IgA
    • ایمونوگلوبولین M یا IgM
    • ایمونوگلوبولین D یا IgD
    • ایمونوگلوبولین E یا IgE
• درس چهارم: آنتی ژن، خصوصیات آنتی ژن و انواع آنتی ژن
  • تعریف آنتی ژن و ایمونوژن (Immunogen)
  • اپیتوپ (Epitope)
  • انواع اپیتوپ از لحاظ ساختمان
    • هاپتن (Hapten)
• درس پنجم: سیستم کمپلمان (Complement)
  • ویژگی های سیستم کمپلمان
  • تقسیم بندی و نامگذاری اجزای کمپلمان
  • مسیرهای فعال شدن کمپلمان
  • تنظیم فعالیت کمپلمان
  • وظایف کمپلمان
• درس ششم: مولکول های کمپلکس سازگاری نسجی اصلی (MHC)
  • کمپلکس سازگاری نسجی اصلی (MHC)
  • ویژگی های ساختمانی مولکول MHC
  • مکانیسم عرضه آنتی ژن به وسیله مولکول MHC کلاس یک
  • مکانیسم عرضه آنتی ژن به وسیله مولکول MHC کلاس دو
  • عرضه آنتی ژن های غیر پروتئینی
• درس هفتم: لنفوسیت T
  • ویژگی های عمومی لنفوسیت T
  • وظایف لنفوسیت های T
  • ویژگی کمپلکس TCR
  • لنفوپوئز لنفوسیت T
    • نقش تیموس در بلوغ سلول T
    • مراحل بلوغ سلول T
    • روندهای گزینش در بلوغ سلول های T
  • ایمونوپوئز لنفوسیت های T
    • پاسخ های عملکردی لنفوسیت های T
    • تمایز سلول های T-CD4+ به زیرجمعیت های مختلف سلول T
• درس هشتم: لنفوسیت B
  • ویژگی ها و وظایف لنفوسیت های B
  • تکامل لنفوسیت های B
    • مراحل تکامل لنفوسیت B
    • گزینش گنجینه سلول های B بالغ
      • سلسله وقایع پاسخ سلول B به آنتی ژن های پروتئینی وابسته به سلول T
        • فعال شدن اولیه و مهاجرت سلول های T یاریگر و سلول های B
        • عرضه آنتی ژن توسط سلول های B
        • فعال شدن خارج فولیکولی سلول B
        • واکنش سلول B در مراکز زایگر
        • ایزوتایپ سوئیچینگ زنجیره سنگین
        • جهش سوماتیک در ژن های ایمونوگلوبولین و گزینش سلول های B با میل پیوندی بالا
        • تمایز سلول B به پلاسمای سل های ترشح کننده آنتی بادی
        • تولید سلول های B خاطره
      • پاسخ های لنفوسیت B به آنتی ژن های مستقل از سلول T
• درس نهم: مرگ سلول
  • آپوپتوزیس (Apoptosis)
  • انواع آپوپتوز
• درس دهم: بیماری های خودایمن
  • آسیب شناسی خودایمنی
  • عوامل زمینه ساز بیماری های خودایمن
  • نمونه هایی از بیماری های خودایمن
    • لوپوس (Lupus)
    • آرتریت روماتوئید (Rheumatoid arthritis)
    • مالتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis)
    • دیابت ملیتوس وابسته به انسولین نوع اول
    • تیروئیدیت هاشیموتو (Hashimoto’s thyroiditis)
    • سیلیاک (Coeliac)
  • انواع روش های ایمونوتراپی
• درس یازدهم: نقص ایمنی و سندرم نقص ایمنی اکتسابی (HIV)
  • ویژگی های عمومی بیماری های نقص ایمنی
  • نقص ایمنی اولیه
  • نقص ایمنی ثانویه
  • انواع نقص ایمنی اولیه
    • نقص ایمنی وابسته به لنفوسیت B و آنتی بادی
      • پاتوفیزیولوژی
      • تظاهرات بالینی
    • نقص ایمنی وابسته به لنفوسیت T
      • پاتوفیزیولوژی
      • تظاهرات بالینی
    • نقص فاگوسیت ها
      • پاتوفیزیولوژی
      • تظاهرات بالینی
      • نقص کمپلمان
  • ویژگی های مولکولی و بیولوژیک ویروس HIV
  • بیماری زایی ویروس HIV و روش های انتقال بیماری
  • تظاهرات بالینی بیماری ایدز
  • پاسخ ایمنی در برابر ویروس HIV
• درس دوازدهم: اختلالات ازدیاد حساسیت
  • مکانیسم ها و طبقه بندی واکنش های ازدیاد حساسیت
  • ازدیاد حساسیت تیپ I
    • مراحل ایجاد ازدیاد حساسیت تیپ I
    • انواع سلول ها و مدیاتورها در ازدیاد حساسیت تیپ I
    • اختلالات آلرژیک و انواع بیماری های ازدیاد حساسیت تیپ I
  • ازدیاد حساسیت تیپ II
    • انواع ازدیاد حساسیت تیپ II
  • ازدیاد حساسیت تیپ III
    • انواع ازدیاد حساسیت تیپ III
  • ازدیاد حساسیت تیپ IV
• درس سیزدهم: ایمنی در برابر تومورها
  • آنتی ژن های توموری
  • پاسخ های ایمنی در برابر تومورها
    • پاسخ های ایمنی ذاتی در برابر تومورها
    • پاسخ های ایمنی آداپتیو (Adaptive) در برابر تومورها
  • مکانیسم گریز تومورها از سیستم ایمنی
  • ایمونوتراپی تومورها
• درس چهاردهم: ایمونولوژی (Immunology) پیوند
  • انواع پیوند
  • پاسخ های ایمنی در پیوند
  • انواع رد پیوند
    • رد پیوند فوق حاد
    • رد پیوند حاد
    • رد پیوند مزمن
    • پاسخ عضو پیوندی علیه میزبان
  • پیشگیری و درمان رد آلوگرافت
• درس پانزدهم: واکسن
  • انواع واکسن
    • واکسن های باکتریایی و ویروسی
    • DNA واکسن
    • واکسن های آنتی ایدیوتایپ
  • ادجوان ها و عوامل تعدیل کننده ایمنی
  • بیولوژی پاسخ ایمنی در واکسیناسیون
  • مثال هایی از انواع واکسن ها
    • واکسن BCG
    • واکسن فلج اطفال
    • واکسن مننژیت
    • واکسن هپاتیت
    • واکسن هاری
    • واکسن سه گانه
    • واکسن سرخچه
    • واکسن سرخک
    • واکسن اوریون
    • واکسن کزاز
  • برنامه واکسیناسیون کشوری

مفید برای رشته های

• دندانپزشکی
• پزشکی
• پرستاری